enelhe(+30) 210 7101440Δευ-Παρ : 09:00 - 21:00

Ίδρυση Εταιρείας στην Ελλάδα: ΙΚΕ, Μονοπρόσωπη ΙΚΕ ή Α.Ε.; Τι Συμφέρει το 2025

Ίδρυση Εταιρείας στην Ελλάδα: ΙΚΕ, Μονοπρόσωπη ΙΚΕ ή Α.Ε.; Τι Συμφέρει το 2025

🔹 Εισαγωγή: Γιατί η Επιλογή της Νομικής Μορφής Έχει Καθοριστική Σημασία

Το 2025, η επιλογή της σωστής νομικής μορφής για την ίδρυση μιας εταιρείας στην Ελλάδα δεν είναι τυπική διαδικασία. Είναι μία στρατηγική απόφαση με σημαντικές φορολογικές, ασφαλιστικές, νομικές και λειτουργικές επιπτώσεις. Η νομική μορφή της εταιρείας καθορίζει:

  • τον βαθμό ευθύνης των μετόχων ή εταίρων,

  • τις δυνατότητες ανάπτυξης και εισόδου επενδυτών,

  • τον τρόπο φορολόγησης των κερδών και των διανεμόμενων ποσών,

  • το κόστος σύστασης και λειτουργίας,

  • τη δυνατότητα συμμετοχής σε διαγωνισμούς ή διακρατικά έργα.

Οι τρεις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες μορφές στην Ελλάδα σήμερα είναι:

  • η Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ),

  • η Μονοπρόσωπη ΙΚΕ και

  • η Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.).

Το παρόν άρθρο εξετάζει συγκριτικά τις 3 μορφές υπό το πρίσμα του ελληνικού δικαίου του 2025, με παραπομπές σε νομοθεσία, διοικητικές εγκυκλίους, φορολογικά και ασφαλιστικά δεδομένα, και με παραδείγματα χρήσης στην πράξη.


🔹 1. ΙΚΕ, Μονοπρόσωπη ΙΚΕ και Α.Ε.: Ορισμοί και Νομικά Χαρακτηριστικά

✅ Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ)

Ρυθμίζεται από τον Ν. 4072/2012. Θεσπίστηκε για να προσφέρει μια ευέλικτη μορφή κεφαλαιουχικής εταιρείας, με περιορισμένη ευθύνη, φιλική σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και startups.

  • Ελάχιστο κεφάλαιο: 1 ευρώ.

  • Τύποι εισφορών: χρηματικές, σε είδος, εγγυητικές.

  • Διαχείριση: από έναν ή περισσότερους διαχειριστές.

  • Καταστατικό: συντάσσεται μέσω e-ΥΜΣ, εκτός αν απαιτείται συμβολαιογράφος (π.χ. εισφορές σε είδος μεγάλης αξίας).

  • Δημοσιότητα: όλες οι πράξεις και οι ισολογισμοί καταχωρούνται στο Γ.Ε.ΜΗ. (ν. 4919/2022).

✅ Μονοπρόσωπη ΙΚΕ

Η ίδια νομική μορφή, αλλά με έναν μόνο εταίρο (φυσικό ή νομικό πρόσωπο).

  • Διοικείται από τον μοναδικό εταίρο/διαχειριστή.

  • Πλήρως ψηφιακή σύσταση.

  • Αποτελεί ιδανική μορφή για ατομικές επιχειρήσεις που επιθυμούν περιορισμό ευθύνης και φορολογική ανεξαρτησία.

✅ Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.)

Ρυθμίζεται από τον Ν. 4548/2018 και χρησιμοποιείται κυρίως από μεσαίες ή μεγάλες επιχειρήσεις, ιδίως σε περιπτώσεις συμμετοχής στο εξωτερικό, χρηματοδότησης, δημόσιων συμβάσεων.

  • Ελάχιστο κεφάλαιο: 25.000€.

  • Διοίκηση: από Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο μπορεί να είναι μονομελές (άρθρο 77 ν. 4548/2018).

  • Καταστατικό: υπογράφεται με ιδιωτικό έγγραφο μέσω e-ΥΜΣ, εκτός αν συντρέχει ειδικός λόγος για συμβολαιογράφο.

  • Δημοσιότητα: ευρύτερη από τις ΙΚΕ – υποχρεωτική δημοσίευση όλων των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων στο Γ.Ε.ΜΗ.


🔹 2. Συγκριτικός Πίνακας – Νομικά και Φορολογικά Στοιχεία

Παράμετρος ΙΚΕ / Μονοπρόσωπη ΙΚΕ Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.)
Ελάχιστο κεφάλαιο 1 ευρώ 25.000 ευρώ
Καταστατικό Ιδιωτικό έγγραφο (e-ΥΜΣ) Ιδιωτικό έγγραφο (e-ΥΜΣ ή συμβολαιογράφος σε εξαιρέσεις)
Διοίκηση Διαχειριστής Διοικητικό Συμβούλιο (δυνατότητα μονομελούς)
Δημοσιότητα Όλες οι πράξεις & ισολογισμοί στο ΓΕΜΗ Όλα τα εταιρικά έγγραφα & ισολογισμοί στο ΓΕΜΗ
Φορολογία κερδών 22% 22%
Φόρος μερισμάτων 5% 5%
Ασφάλιση διαχείρισης ΕΦΚΑ μη μισθωτών (υποχρεωτική) Βλ. επόμενη ενότητα (ανάλογα με ποσοστό και είδος αμοιβής)

🔹 3. Τι Συμφέρει το 2025 – Επιχειρηματικά Σενάρια

🧾 Freelancer / σύμβουλος / επιστήμονας:

  • Επιλογή: Μονοπρόσωπη ΙΚΕ

  • ✅ Φορολογική αυτονομία, περιορισμός ευθύνης, χαμηλό κόστος σύστασης.

🧠 Startup με επενδυτές:

  • Επιλογή: ΙΚΕ αρχικά, με δυνατότητα μετατροπής σε Α.Ε.

  • ✅ Ευελιξία, κεφαλαιακή προσαρμογή, φιλική προς incubators/VCs.

🏢 Εκμετάλλευση ακινήτων / Real estate:

  • Επιλογή: ΙΚΕ ή Μονοπρόσωπη ΙΚΕ

  • ✅ Δυνατότητα απόσβεσης κόστους και μεταβίβασης μεριδίων.

🌍 Διεθνές εμπόριο – συνεργασία με πολυεθνικές:

  • Επιλογή: Α.Ε.

  • ✅ Αναγνωρισιμότητα μορφής, κύρος, συμβατότητα με θεσμικούς εταίρους.


🔹 4. Ασφαλιστικά Θέματα: ΕΦΚΑ για Διαχειριστές και Μέλη Δ.Σ.

Κατηγορία Ασφαλιστική Υποχρέωση
Διαχειριστής ΙΚΕ ή Μονοπρόσωπης ΙΚΕ ✅ ΕΦΚΑ ως μη μισθωτός (άρθρο 38, ν. 4387/2016)
Μέλος Δ.Σ. χωρίς αμοιβή ❌ Δεν ασφαλίζεται
Εκτελεστικό μέλος Δ.Σ. με αμοιβή Δ.Σ. & ≥3% ✅ ΕΦΚΑ ως μη μισθωτός
Εκτελεστικό μέλος με μισθό & <3% ✅ ΕΦΚΑ ως μισθωτός (σύμβαση εξαρτημένης εργασίας)
Εκτελεστικό μέλος με μισθό & ≥3% ✅ ΕΦΚΑ ως μη μισθωτός, παρά τη μορφή της αμοιβής

📌 Κριτήριο υπαγωγής:

  • Το είδος της αμοιβής (Δ.Σ. ή μισθός), και

  • Το ποσοστό συμμετοχής ≥3%.

🔹 5. Πότε Επιλέγουμε ΙΚΕ και Πότε Α.Ε. – Παραδείγματα

Περίπτωση Προτεινόμενη μορφή Αιτιολόγηση
Ιδιώτης με μικρό κεφάλαιο Μονοπρόσωπη ΙΚΕ Χαμηλό κόστος, απλοποιημένη διαχείριση
Συνεργασία 2-3 εταίρων ΙΚΕ Ευελιξία στη δομή και διαχείριση
Εταιρεία με προοπτική διεθνών συνεργασιών Α.Ε. Κύρος, διαφάνεια, κατάλληλη μορφή για επενδυτές
Startup με funding από VC/accelerator ΙΚΕ → μετατροπή σε Α.Ε. Χαμηλό κόστος αρχικά, εύκολη προσαρμογή μετά
Real estate με φορολογική βελτιστοποίηση ΙΚΕ Εμπορική εκμετάλλευση χωρίς ατομική έκθεση κινδύνου

Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα

Παράδειγμα 1 – Ελεύθερος Επαγγελματίας / Σύμβουλος Πληροφορικής

  • Σενάριο: Ένας προγραμματιστής που μέχρι σήμερα είχε ατομική επιχείρηση, αποφασίζει να «μεταφέρει» τη δραστηριότητά του σε εταιρική μορφή.

  • Στόχοι: Περιορισμός προσωπικής ευθύνης, ευκολία στη φορολόγηση, δυνατότητα να κόβει τιμολόγια σε επιχειρήσεις.

  • Επιλογή: Μονοπρόσωπη ΙΚΕ

  • Γιατί:

    • Δεν χρειάζεται συνεταίρους

    • Έχει χαμηλό κόστος σύστασης (1€ κεφάλαιο)

    • Φορολογείται με 22% στα καθαρά κέρδη και 5% στα μερίσματα

    • Εξασφαλίζει περιορισμένη ευθύνη για προσωπική περιουσία

    • Ασφαλίζεται υποχρεωτικά στον ΕΦΚΑ ως μη μισθωτός


Παράδειγμα 2 – Νεοφυής Επιχείρηση (Startup) με Προοπτική Χρηματοδότησης

  • Σενάριο: 3 ιδρυτές δημιουργούν μια τεχνολογική πλατφόρμα και σχεδιάζουν να απευθυνθούν σε επενδυτές (VCs, accelerators).

  • Στόχοι: Γρήγορη σύσταση, ευέλικτη διαχείριση, προετοιμασία για είσοδο επενδυτή.

  • Επιλογή: ΙΚΕ → μελλοντική μετατροπή σε Α.Ε.

  • Γιατί:

    • Η ΙΚΕ προσφέρει ευελιξία στον ορισμό καταστατικού και διαχείρισης

    • Δεν απαιτεί αρχικό μεγάλο κεφάλαιο

    • Σε περίπτωση επένδυσης, μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε Α.Ε., που προτιμάται από θεσμικούς επενδυτές

    • Προσφέρει νομική ασφάλεια και φορολογική καθαρότητα


Παράδειγμα 3 – Εταιρεία Real Estate με 4 ακίνητα

  • Σενάριο: Ένας ιδιώτης διαθέτει 4 διαμερίσματα που μισθώνει μέσω βραχυχρόνιας και μακροχρόνιας μίσθωσης. Θέλει να τα περάσει σε εταιρική μορφή.

  • Στόχοι: Φορολογική οργάνωση, απόσβεση εξόδων, μελλοντική δυνατότητα μεταβίβασης χωρίς φόρο υπεραξίας.

  • Επιλογή: Μονοπρόσωπη ΙΚΕ

  • Γιατί:

    • Τα ακίνητα εισφέρονται ως περιουσιακά στοιχεία στην εταιρεία

    • Δαπάνες συντήρησης και τόκοι δανείων γίνονται φορολογικά έξοδα

    • Σε περίπτωση πώλησης, μεταβιβάζονται μερίδια ΙΚΕ, όχι ακίνητο (μικρότερη φορολογία)

    • Επιτυγχάνει νομικό διαχωρισμό περιουσίας


Παράδειγμα 4 – Επιχείρηση με Διεθνή Συνεργασίες & Δημόσιους Διαγωνισμούς

  • Σενάριο: Εταιρεία συμβούλων με πελάτες σε Ε.Ε. και ανάγκη συμμετοχής σε διεθνή έργα.

  • Στόχοι: Φορολογική διαφάνεια, δυνατότητα προσέλκυσης επενδυτών, αξιοπιστία.

  • Επιλογή: Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.)

  • Γιατί:

    • Η Α.Ε. είναι διεθνώς αναγνωρίσιμη μορφή

    • Μπορεί να διορίσει Διοικητικό Συμβούλιο και να εκδώσει μετοχές

    • Έχει ευκολότερη πρόσβαση σε δημόσια έργα ή ευρωπαϊκά προγράμματα

    • Υποχρεωτική δημοσίευση ισολογισμών αυξάνει τη διαφάνεια


Παράδειγμα 5 – Οικογενειακή Επιχείρηση με Σχεδιασμό Διαδοχής

  • Σενάριο: Μια επιχείρηση real estate με ακίνητα αξίας >1.000.000€ και 3 μέλη οικογένειας που συμμετέχουν ενεργά. Ο πατέρας θέλει να μεταβιβάσει σταδιακά τον έλεγχο στα παιδιά.

  • Στόχοι: Ομαλή μεταβίβαση, χωρίς τεμαχισμό ακινήτων ή σύγκρουση συμφερόντων.

  • Επιλογή: Α.Ε.

  • Γιατί:

    • Δυνατότητα έκδοσης μετοχών με ειδικά δικαιώματα (π.χ. μετοχές χωρίς ψήφο)

    • Δυνατότητα καταστατικών ρητρών που προστατεύουν τον έλεγχο της εταιρείας

    • Ευκολότερη μεταβίβαση μετοχών χωρίς συμβολαιογραφικό φόρο (υπό προϋποθέσεις)

    • Η μορφή της Α.Ε. εμπνέει μεγαλύτερη ασφάλεια σε τρίτους επενδυτές ή τραπεζικούς φορείς


Παράδειγμα 6 – Επενδυτικό Σχήμα με Ξένους Μετόχους

  • Σενάριο: Ένας Έλληνας επιχειρηματίας ιδρύει εταιρεία με 2 Γερμανούς επενδυτές για εξαγορά startup στην Ελλάδα.

  • Στόχοι: Διεθνής αποδοχή, δυνατότητα μεταφοράς μετοχών, συμμόρφωση με όρους due diligence.

  • Επιλογή: Α.Ε.

  • Γιατί:

    • Οι ξένοι επενδυτές γνωρίζουν το μοντέλο “S.A.” και το προτιμούν

    • Υπάρχει δυνατότητα για συμφωνίες μετόχων και αυστηρό καταστατικό

    • Εξυπηρετεί πιθανή πώληση της εταιρείας μέσω πώλησης μετοχών

    • Οι όροι διοίκησης μπορούν να καθοριστούν με ακρίβεια (π.χ. αριθμός Δ.Σ., βέτο, εξουσίες)


Παράδειγμα 7 – Holding Εταιρεία για Συμμετοχές και Κεφαλαιακές Κινήσεις

  • Σενάριο: Μια οικογένεια με συμμετοχές σε 4 διαφορετικές εταιρείες ιδρύει holding για φορολογική οργάνωση και προστασία περιουσίας.

  • Στόχοι: Διαχείριση μερισμάτων, συγκέντρωση διοίκησης, δυνατότητα μελλοντικής μεταβίβασης.

  • Επιλογή: Μονοπρόσωπη ΙΚΕ ή Α.Ε. (ανάλογα με μέγεθος)

  • Γιατί:

    • Η ΙΚΕ επιτρέπει φθηνή και γρήγορη ίδρυση με φορολογικά οφέλη

    • Η Α.Ε. επιλέγεται αν πρόκειται για συμμετοχές σε εταιρείες μεγάλου μεγέθους ή εξωτερικού

    • Αξιοποιούνται οι διατάξεις περί απαλλαγής μερισμάτων και υπεραξίας (Ν. 4172/2013)

    • Επιδιώκεται φορολογική ουδετερότητα εντός ομίλου


Παράδειγμα 8 – Startup με Plan για IPO ή Private Equity Exit

  • Σενάριο: Startup με SaaS προϊόν και 3 ιδρυτές, έχει ολοκληρώσει Seed funding και ετοιμάζει γύρο Series A, με σκοπό την πώληση ή IPO σε 5 έτη.

  • Στόχοι: Ελκυστικότητα σε PE funds, δομή για εξαγορά, συμμόρφωση με ESG και corporate governance.

  • Επιλογή: Α.Ε. (είτε από αρχή είτε μετά από ΙΚΕ μετατροπή)

  • Γιατί:

    • Επιτρέπει equity splits με preferred shares

    • Προβλέπει Δ.Σ., εσωτερικούς ελέγχους και compliance framework

    • Είναι μορφή που απαιτούν οι επενδυτές πριν Series A+

    • Ευκολότερη μεταφορά μετοχών μέσω Χρηματιστηρίου ή private placement


Παρακάτω ένας συγκεντρωτικός πίνακας απόφασης για το 2025, που βοηθά στην επιλογή νομικής μορφής (ΙΚΕ / Μονοπρόσωπη ΙΚΕ / Α.Ε.) βάσει επιχειρηματικού σεναρίου, στόχων και βασικών παραμέτρων:

Επιχειρηματικό Σενάριο Προτεινόμενη Μορφή Κριτήρια Επιλογής
Freelancer / Σύμβουλος / Επιστήμονας Μονοπρόσωπη ΙΚΕ Χαμηλό κόστος, περιορισμός ευθύνης, απλή διαχείριση
Startup σε πρώιμο στάδιο ΙΚΕ Ευελιξία, απλό καταστατικό, φιλική σε VC/accelerators
Startup με διεθνές funding ή exit plan Α.Ε. Δυνατότητα preferred shares, Δ.Σ., επενδυτική διαφάνεια
Real estate επενδύσεις (1-2 άτομα) ΙΚΕ ή Μονοπρόσωπη ΙΚΕ Απόσβεση εξόδων, εύκολη μεταβίβαση μεριδίων, φορολογικά πλεονεκτήματα
Holding για συμμετοχές σε άλλες εταιρείες Μονοπρόσωπη ΙΚΕ ή Α.Ε. Φοροαπαλλαγές, δυνατότητα διαχείρισης ομίλου, κεφαλαιακή δομή
Οικογενειακή επιχείρηση με διάδοχη στρατηγική Α.Ε. Μετοχικός σχεδιασμός, προστασία περιουσίας, εύκολη μεταβίβαση
Επιχείρηση με δημόσιες συμβάσεις ή διακρατικά έργα Α.Ε. Κύρος, υποχρεώσεις διαφάνειας, συμβατότητα με θεσμικούς όρους
Συνεργασία 2-3 προσώπων σε μικρή επιχείρηση ΙΚΕ Ευελιξία, χωρίς απαίτηση για υψηλό κεφάλαιο, δυνατότητα μελλοντικής μετατροπής
Εταιρεία με ξένους μετόχους ή διεθνείς συμμετοχές Α.Ε. Διεθνής αναγνωρισιμότητα, καταλληλότητα για συμφωνίες μετόχων και θεσμικούς εταίρους

🔹 6. Συμπεράσματα

Το 2025, η ΙΚΕ και η Μονοπρόσωπη ΙΚΕ συνεχίζουν να αποτελούν τις πλέον ευέλικτες, οικονομικά προσβάσιμες και λειτουργικά αποδοτικές επιλογές για τους περισσότερους επιχειρηματίες. Παρέχουν:

  • περιορισμένη ευθύνη,

  • εύκολη διαδικασία σύστασης,

  • απλή λογιστική και λειτουργική δομή.

Η Α.Ε. παραμένει απαραίτητη για σχήματα με μεγαλύτερο μέγεθος, πολυμετοχικότητα, επενδυτική διάρθρωση και διεθνή προσανατολισμό.

✅ Η επιλογή πρέπει να βασίζεται σε νομικά, φορολογικά και στρατηγικά κριτήρια – σε συνεργασία με ειδικούς λογιστές, νομικούς και συμβούλους.



 

Σχετικά άρθρα